Participatiedilemma: Schets je een droombeeld óf gooi je de sh*t op tafel?
Elk plan om de schaarse ruimte in te vullen, botst vandaag onvermijdelijk op verschillende, vaak tegengestelde belangen. Je kunt het nooit iedereen naar hun zin maken. Schets je een lonkend toekomstperspectief voor velen? Of leg je de pijnpunten voor enkelen meteen op tafel? Hmmm…dilemma!
Er zijn maar weinig projectplannen die élke belanghebbende enthousiast maken. Aan elk participatieproces zijn grenzen. Op het einde zullen altijd mensen ontgoocheld achterblijven. Als communicatieprofessional heb je meestal op voorhand een vrij goed beeld van de ingrepen die het gevoeligst liggen. Je hebt een idee voor wie de impact van het project het grootst zal zijn. Als je weet waar de pijnpunten liggen, kun je ook goed inschatten uit welke hoek de weerstand zal komen. De vraag is nu in hoeverre je die pijnpunten meteen meeneemt in je communicatie en je participatietraject. Zet je vooral de urgentie en de troeven van het project in de verf, in de wetenschap dat je nooit iedereen gelukkig kunt maken? Of gooi je de pijnpunten toch proactief op tafel en ga je het debat aan over mogelijke oplossingen?
Optie 1: je zet in de verf hoe morgen beter wordt dan vandaag
Elke communicatieprofessional heeft geleerd dat je altijd het ‘waarom’ van een ontwikkeling centraal moet zetten. Je wilt dat iedereen begrijpt dat de huidige situatie verre van ideaal is, vaak zelfs compleet onhoudbaar is. Jouw project is bittere noodzaak. De nieuwe situatie zal vele keren beter zijn dan de situatie zoals ze vandaag is. Je doet wat communicatieprofessionals doen: je schetst de urgentie.
Die urgentie kan heel wat verschillende vormen aannemen. Redenen genoeg om vandaag aan het plannen en aan het bouwen te gaan. De noodzakelijke transitie naar groene, hernieuwbare energie. De enorme woningnood. De stijgende waterstanden. Het onveilige verkeer waar mensen hun kinderen niet door durven jagen. Je legt haarfijn uit – compleet met mooie, realistische toekomstbeelden – hoe jouw project voor groene energie zorgt, het woningentekort aanpakt, droge voeten houdt, kinderen opnieuw veilig met de fiets naar school laat gaan.
Wie kan daar nu tegen zijn?
Optie 2: je gooit de pijnpunten open en bloot op tafel
Ook al begrijpen mensen de urgentie van een project, dat betekent nog niet dat ze staan te springen om een dijk voor hun deur of een woonwijk die hun weidse uitzicht wegneemt. Dat is een logische reactie die elke communicatieprofessional kan verwachten. Het is nu eenmaal gemakkelijker om voor groene, hernieuwbare energie te zijn als die windturbines niét in je achtertuin staan.
Je kunt geen omelet maken zonder eieren te breken. In een dichtbebouwd land als Nederland of België is het vandaag onmogelijk om nog nieuwe ontwikkelingen in te plannen zonder dat er iemand impact van ondervindt. In elk participatietraject zul je vroeg of laat op weerstand botsen. De vraag is alleen of je wacht tot de belanghebbenden de pijnpunten op tafel leggen, of je zelf de weerstand opzoekt en het publieke debat opent?
Ontdek onze 5 tips over het dilemma 'Schets je een droombeeld of gooi je de sh*t op tafel?'
