Organiseer eens geen klassieke participatie-avond

Wat vind je ervan dat mensen die uitgesproken negatief zijn, vaak de meeste aandacht krijgen?

Ik vind dat herkenbaar. Deze mensen krijgen eerder prioriteit door de acties die zij ondernemen. Ze benaderen bijvoorbeeld de pers, starten een actiegroep of verspreiden informatie die niet altijd klopt. Daar moet je als projectteam snel op reageren en dat maakt het direct urgent.

Aan de andere kant staat een brede groep mensen die je niet zoveel hoort. Of beter gezegd: die je bijna nooit hoort. De welbekende ‘zwijgende meerderheid’. Vaak wordt gedacht dat zij neutraal of positief (of in ieder geval positiever) tegenover het project staan. Ik vraag me altijd af of ze echt al een mening hebben gevormd, of dat ze gewoon nog niet op de hoogte zijn. Zij staan over het algemeen wat verder van het project af en ondervinden niet direct dezelfde nadelen als bijvoorbeeld omwonenden.

Hoe zorg je ervoor dat alle geluiden een plek krijgen in het proces?

Het is belangrijk dat iedereen aan tafel zit. Zo werk ik voor een project aan de totstandkoming van een gebiedsvisie voor een hecht dorp. De samenwerking tussen het dorp en de gemeente verliep moeizaam, waardoor het vertrouwen opnieuw opgebouwd moest worden. Als Connect adviseerden we een intensief participatietraject waarin we samen met een brede groep inwoners het gesprek aangingen en bouwden aan wederzijds vertrouwen. Om naast de actiegroepen ook de zwijgende meerderheid aan tafel te krijgen, maakten we een inventarisatie van alle belangenorganisaties en verenigingen in het dorp en vroegen hen mee te doen. Dat leidde tot een coproductieproces waarin verschillende belangen werden gerepresenteerd.

Ook proactieve communicatie is belangrijk. Je moet tijd en moeite investeren om de zwijgende meerderheid te interesseren voor én mee te nemen in het project. Daarom brachten we een informatiestroom op gang via een projectwebsite, maandelijkse nieuwsbrief en een informatiepunt midden in het dorp.

Al onze acties en inspanningen kwamen samen tijdens een groot en drukbezocht participatiemoment. We richtten het moment zo in dat deze interessant was voor een breed publiek. Dus geen klassieke participatie-avond, maar een leuke middag voor jong en oud met muziek, eten en spelletjes. Natuurlijk vroegen we bezoekers om hun mening en input te geven en was dat voor ons het belangrijkste doel van de middag, maar de bezoekers kregen er ook iets voor terug.

Welke waardevolle lessen heb jij hieruit geleerd?

Ik heb geleerd dat je echt tijd en energie moet steken in het betrekken van de zwijgende meerderheid. Proactief communiceren! En je moet ‘toevalligheden’ creëren door daar te zijn waar zij ook zijn. Dus bij de supermarkt, op het schoolplein of midden op de markt. De informatie die je daar deelt moeten ze gemakkelijk en snel tot zich kunnen nemen. Low key dus.

Daarnaast ben ik tot het inzicht gekomen dat achter de weerstand van de groep die zich negatief uitspreekt eigenlijk een enorme betrokkenheid zit. Je ziet dat deze mensen hart hebben voor hun omgeving en hier veel tijd en energie in willen investeren. Het opzoeken van de pers of het starten van een actiegroep lijkt dan meer een wanhoopsdaad. Ze willen gehoord worden. Betrek deze groep dus zeker bij het proces en blijf het gesprek met ze aangaan.

Deel jouw ervaringen!

In een serie blogs en opinies besteden we als Connect de komende tijd extra aandacht aan ‘de waarde van weerstand’ en de lessen die wij leren. Want weerstand bij een project is uitdagend maar heeft zeer zeker waarde! We zijn dan ook benieuwd naar de ervaringen die jij daarin hebt. Herken je de neiging om participatie met een ‘vinkje’ af te doen? En hoe kun je weerstand met een goed proces juist ombuigen om tot waarde te zijn voor je project? We horen het graag!